İl yüzölçümünün %37’sini oluşturan 370.446 ha büyüklüğündeki tarım arazileri üç farklı iklim yapısına sahip olmasının yanı sıra yükseklikleri 150 metre ile 2200 metre arasında değişmektedir. Tarım alanlarının %30’unu sulu tarım alanları oluşturmaktadır. Beş farklı agro – ekolojik özelliğe sahip, Kazova, Turhal, Erbaa, Niksar, Artova ve Zile ovaları büyük ölçüde sulanabilmektedir. Tarım arazilerinde narenciye haricinde Türkiye'de yetiştirilen her çeşit sebze ve meyve yetiştirilebilmektedir. İlde 67.398 tarım işletmesi vardır. İşletmelerin tamamına yakını küçük aile işletmesi şeklinde olup %44’ünde bitkisel üretim, %56’sında hayvansal üretim ön plandadır.
| Bitkisel Üretim | Üretim Miktarı (ton) |
|---|---|
| Tarla Ürünü | 2.045.285 |
| Sebze | 771.467 |
| Meyve | 118.612 |
| Toplam | 2.935.364 |
İlin ekolojik şartları ürün çeşitliliğine, ikinci ürün ve kışlık sebze yetiştiriciliğine imkan tanımaktadır. 2020 yılında; 39’u ülke içinde önemli pay sahibi, toplam 76 ürün çeşidi ile 2 milyon 789 bin ton bitkisel üretim gerçekleştirilmiştir. 2020 yılında gerçekleştirilen 456.481 ton şekerpancarı, 499.892 ton domates, 331.092 ton buğday üretimi, toplam bitkisel üretiminin % 52’sini oluşturmaktadır.
| Ülke içindeki Sırası | Üretim Miktarı(Ton) | |
|---|---|---|
| Dane Fiğ | 1 | 11.539 |
| Macar Fiğ | 1 | 3.567 |
| Marul (Kıvırcık) | 1 | 28.033 |
| Biber (Dolmalık) | 2 | 33.921 |
| Dereotu (Sera) | 2 | 50 |
| Süpürge Otu | 3 | 241 |
| Üzüm (Şaraplık) | 3 | 50.048 |
| Maydanoz (Sera) | 4 | 215 |
| Soğan (Taze) (Sera) | 4 | 450 |
| Barbunya (Taze) | 5 | 5.331 |
| Fasulye (Taze) | 5 | 35.815 |
| Marul (Kıvırcık Sera) | 5 | 3.833 |
| Sarımsak (Kuru) | 5 | 9.121 |
| Tere (Sera) | 5 | 31 |
| Biber (Dolmalık Sera) | 6 | 505 |
| Biber (Sivri) | 6 | 26.402 |
| Dereotu | 6 | 349 |
| Domates (Sofralık) | 6 | 331.877 |
| Roka | 6 | 288 |
| Soğan (Taze) | 6 | 3.887 |
| Maydanoz | 7 | 1.859 |
| Patlıcan (Sera) | 7 | 100 |
| Pırasa | 7 | 7.137 |
| Roka (Sera) | 7 | 38 |
| Tritikale (Dane) | 7 | 9.290 |
| Vişne | 7 | 5.398 |
| Yağlık Ayçiçeği | 8 | 48.047 |
| Hayvan Pancarı | 8 | 2.735 |
| Ispanak | 8 | 6.818 |
| Nane | 8 | 184 |
| Soğan (Kuru) | 8 | 107.901 |
| Tere | 8 | 236 |
| Buy (Çemen Otu ) | 9 | 6 |
| Şeker Pancarı | 9 | 640.428 |
| Tütün | 9 | 2003 |
| Çilek (Sera) | 10 | 30 |
| Kızılcık | 10 | 450 |
| Turp (Bayır) | 10 | 433 |
| Yonca ( Yeşil Ot) | 10 | 466.186 |
KÜRESEL ISINMADAN EN AZ ETKİLENECEK BÖLGELER ARASINDA
Yeşilırmak Havzası Bölgesel Gelişme Ana Planı’nda 2023 yılında Tokat ilinde Merkez ilçe ve ağsal ilişkileri nedeniyle bütünleşmiş diğer ilçelerin çevresindeki tarımsal üretimin, hem tarım toprakları çok değerli olduğu için hem de sulama projeleri nedeniyle çeşitlenerek gelişeceği öngörülmüştür.
ÖRTÜ ALTI TARIM
İldeki bitkisel üretime önemli derecede katma değer sağlayan örtü altı tarım uygulamaları yaygınlaşmaktadır. Merkez, Erbaa, Niksar, Turhal, Pazar ve Zile ilçelerinde 2020 yılında 926 da alanda 128.326 ton örtü altı sebze ve meyve yetiştirilmiştir. Örtü altı tarımı ile üretilen sebzeler, domates, biber, marul, hıyar, patlıcan, taze fasulye, soğan, maydonoz, tere, roka ve dereotu olarak sayılabilir
|
Örtü Altı Tarım |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Üretim Miktarı (Ton) |
8.143 |
9.651 |
12.066 |
13.719 |
19.346 | 21.716 | 21.488 | 22.197 |
|
Ekilen Alan (m2) |
780 |
813 |
926 |
1047 |
1549 | 1634 | 1658 | 1694 |
ORGANİK TARIM
Organik tarım uygulamaları kapsamında 33 çeşit ürün yetiştirilebilmektedir. 2012 yılındaki 141 olan üretici sayısı 2016 yılında 568 çiftçiye ulaşarak; 3896 ha alanda 19.540 ton ürün elde etmiştir. Armut, ayva, ceviz, elma, fındık, kiraz, nar, üzüm, vişne, erik, muşmula, kızılcık, kuşburnu, arpa, buğday, fiğ, haşhaş, madımak, nohut, yonca, sarımsak, soğan, domates, kabak, fasulye, salatalık, pancar, maydanoz, çayır, ebegümeci, mısır, börülce ve soya yetiştirilen organik tarım ürünleridir.
| Organik Tarım | 2014 | 2015 | 2016 |
|---|---|---|---|
| Üretim Miktarı | 10.970 | 8.483 | 19.540 |
| Ülke içindeki Sırası | 25 | 30 | 20 |
YAYGINLAŞAN SÜS BİTKİLERİ ÜRETİMİ
İlde karanfil, glayöl (gladiol), gerbera, gypsohilla, kasımpatı (krizantem), lilyum (zambak), gül (kesme), lisianthus, solidago (altınbaşak) süs bitkileri yetiştirilerek kesme çiçekcilik yapılmaktadır. 2020 yılında 2.4 milyon adet süs bitkisi yetiştirilmiştir.
| Süs Bitkileri | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Üretim Miktarı (adet) | 6.353.470 | 6.353.470 | 10.137.390 | 10.138.00 | 14.607.060 | 11.615.505 | 11.635.505 | 2.449.505 |
| Ekilen Alan (metrekare) | 346.850 | 346.800 | 376.400 | 376.400 | 435.900 | 426.400 | 426.400 | 63.900 |
İlde yetiştirilen bazı süs bitkileri üretim miktarları açısından ülkemizde üretim sıralamasında ilk on sırada yer almaktadır.
| Süs Bitkileri | Ülke İçindeki Sırası | Üretim Miktarı |
|---|---|---|
| Lisianthus (lalegül) (sera) | 3 | 100.000 |
| Kasımpatı (Krizantem)(sera) | 4 | 375.000 |
| Diğer Kesme Çiçekler (sera) | 5 | 375.000 |
| Gerbera (sera) | 5 | 987.000 |
HAYVANCILIK
Zengin florasında yapılan süt sığırcılığı, besi sığırcılığı, arıcılık ve alabalık yetiştiriciliği faaliyetleri ile 4 önemli hayvansal ürün elde edilmektedir. İldeki küçük ve büyükbaş hayvancılık faaliyetleri ile 2020 yılında 128.326 ton süt üretimi ve 2,6 milyon adet yumurta üretimi gerçekleştirilmiştir. Süt besiciliği ile elde edilen sütün ülke içindeki payı %1,5’dir. Arıcılık faaliyetleri ile yıllık 4.8 milyon ton bal Üretilmektedir.
|
Hayvansal Üretim |
2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Süt Üretimi ( Ton) | 271.880 | 295.437 | 276.483 | 269.603 |
270.452 |
303.099 | 324.421 | 329.689 | 350.806 |
| Yumurta (Adet) | 52.136 | 50.050 | 49.669 | 49.669 | 49.669 | 40.732 | 41.814 | 41.484 | 17.822 |
| Bal (Ton) | 626.397 | 541.807 | 502,215 | 517,646 | 515,112 | 548.279 | 421.413 | 508.899 | 643.484 |
Su ürünleri üretiminde faaliyet gösteren 26 alabalık tesisinde, 2020 yılında 36.866 bin ton alabalık yetiştirilmiştir
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Alabalık | 2.345 | 2.343 | 3.769 | 4.626 | 3.736 | 5.038 | 5.116 | 5.116 | 4.777 |